مدل های بازاریابی ( marketing models)
قبل از اینکه به بررسی انواع مدل های بازاریابی بپردازیم، باید گفت بازاریابی علمی نیست که کهنه بشه و یا حتی تکراری، تاریخچه بازاریابی نشون میده که مارکتینگ از زمانهای خیلی قدیم وجود داشته؛ اما امروزه به دلیل اینکه از هر محصولی چند برند مختلف معتبر با بهترین کیفیت وجود داره، و اونقدر فشار رقابت زیاده که تو این زمینه باعث بوجود اومدن شغل بازاریابی یا مارکتینگ و بدنبال اون باعث بوجود اومدن مدل های مختلف بازاریابی شده؛ و روز به روز هم این مدل ها در حال تغییر و به روز شدن هستن تا بتونن به بازاریاب ها و فروشنده ها برای فروش محصول و خدمات برند کمک کنن. اما اینکه بدونیم چگونه یک استراتژی بازاریابی موفق تدوین کنیم؟ خیلی به این بستگی داره که انواع مدل های بازاریابی رو بشناسیم. پس بریم سر اصل مطلب و بگیم اصلا این مدل های بازار یابی که ازش حرف میزنیم چیه و چطور تعریف میشه ؟
مدل های بازاریابی ساختاری هستن که به فکر بازاریاب نظم میدن؛ درواقع میشه گفت مدل بازاریابی قالبی هستش که وضعیت برند رو بررسی میکنه، رقبا رو آنالیز میکنه و طبق بررسی های بعمل اومده برنامه استراتژیک رو برای یه کسب وکار تدوین میکنه. میشه قدم به قدم با مدل بازاریابی مشخص شده پیش رفت و هدف رو تعیین کرد؛ رقبا رو آنالیز کرد، نقاط ضعف و قوت رو پیدا کرد و در آخر هم راهکارهای پیشنهادی رو در قلب یه استراتژی تدوین کرد، اما امروزه مدل های بازاریابی زیادی ارائه شدن که انتخاب یه مدل بازاریابی از بین انواع مدل های بازاریابی کار سختی شده که نیازمند دقت هستش.
انواع مدلهای بازاریابی
همونطور که اشاره شد مدل های بازاریابی زیادی وجود داره، که به بازاریاب ها تو زمینه تدوین استراتژی بازاریابی و ارائه بهترین راهکار برای فروش محصولات و خدمات یه برند کمک میکنه؛ ما معروفترین مدل های بازاریابی و پرکاربردترین انواع بازاریابی رو که خیلی هم پرکاربرد هستند رو براتون ذکر کردیم:
۱ / آمیخته بازاریابی ( Marketing Mix ) :
آمیخته بازاریابی (Marketing Mix) که در اصطلاح بهش ۷P هم گفته میشه، از ۷ تا P با عناوین : Product ( محصول ) ، Price ( قیمت ) ، Place ( مکان ) ، Promotion ( ترویج ) ، People ( نیروی انسانی ) ، Process ( فرآیند ) ، Physical Evidence ( شواهد فیزیکی ) تشکیل شده، البته در ابتدا این مدل در سال ۱۹۶۰ توسط فردی به نام ادموند مک کارتی با ۴P مطرح شد؛ بعد از گذشت بیست سال متوجه شد که مدل ۴P به تنهایی کافی نیست و از مدل ۷P رونمایی کرد که تا حدی نواقص مدل قبلی رو پوشش میداد؛ این مدل بعدها به روز رسانی شد و به مدل های ۱۱P ، ۱۳P ، ۱۵P و ۲۱P ارتقا پیدا کرد، اما بقول فیلیپ کاتلر پدر علم بازاریابی هنوز هم مدل ۴P پادشاهه و به بازاریاب ها کمک میکنه تا محصول مناسب رو در زمان و مکان مناسب و با قیمت مناسب به دست مشتری برسونه.

۲ / پیشنهاد ویژه فروش ( USP ):
USP برگرفته از unique selling proposition هستش، این مدل بیشتر برای این بکار میره که برندها مزیت هایی که دارن و به مشتری معرفی میکنن و باعث برجسته شدن برند، با مزیت رقابتی در بین همکاران و مشتریانشون میشن، مدل بازاریابی USP میتونه شامل کیفیت بالاتر، قیمت پایین تر، تجربه مشتری بهتر، یا حتی خلاقیت و نوآوری باشه.

۳ / ماتریس گروه مشاوره بوستون(BCG) :
این ماتریس در سال ۱۹۷۰ توسط بروس دی هندرسون برای گروه مشاوره ی بوستون طراحی شد، که امروزه همه این مدل بازاریابی رو با عنوان ماتریس BCG (Boston Consulting Group Matrix ) میشناسن؛ از ماتریس بوستون برای ارزیابی عملکرد محصول ازش استفاده میشه و بما کمک میکنه که محصول خودمون رو بهتر تجزیه و تحلیل کنیم، و فرصت های پیش روی خودمون رو شناسایی کنیم این ماتریس محصول رو به ۴ دسته تقسیم میکنه :
- سگ : سهم بازار پایین / رشد بازار پایین و نزدیک به صفر، چون سودآوری ندارن و سهم بازارشون رو به سختی حفظ میکنن و به دلیل سودآور نبودنشون توصیه میشه از بازار خارج شن.
- علامت سوال : سهم بازار پایین / بازار رو به رشد ، نیاز به تحقیق درمورد سرمایه گذاری برای این محصولات هستش تا با تبلیغات به مرحله ستاره برسه، معمولا شروع کسب و کارها از این مرحله هستش.
- ستاره : سهم بازار بالا / بازار رو به رشد ، معمولا صاحبان مشاغل عاشق این مرحله هستن چون هم سهم بازار رو دارن و هم بازر رو به رشده، پس سرمایه گذاری روی این محصول میتونه سود دهی در آینده رو تضمین کنه
- گاو شیرده : سهم بازار بالا / رشد بازار پایین ، این محصولات سود آور هستن و چون سهم بازار بالایی دارن نیاز به سرمایه گذاری زیادی در این مرحله نیست و این محصولات باید حفظ بشن.

۴ / نقشه جایگاه یابی برند ( BPM ) :
نقشه جایگاه یابی برند ( Brand Positioning Map ) جایگاه برند رو در بازار نسبت به رقبای خودش مشخص میکنه، درواقع این مدل تصویری برای درک دیدگاهی هستش که مشتری از یه برند داره.

۵ / چرخه عمر مشتری ( CLV ) :
ارزش طول عمر مشتری ( Customer Lifetime Value ) نشون دهنده ی کل در آمدی هستش که یه سازمان یا کسب و کار از یه مشتری داره، در واقع کسب و کارها از این مدل برای این استفاده میکنن که مشتریانی که ارزش زیادی برای کسب و کار دارن و شناسایی کنن.

۶ / ماتریس انساف ( Ansoff Matrix ) :
ماتریس انساف ( Ansoff Matrix ) در سال ۱۹۵۷ توسط ایگور انسف مطرح شد، ماتریس انساف دارای دو بعد محصول و بازار با ۴ استراتژیِ نفوذ، توسعه محصول، توسعه بازار وتنوع سازی هستش، که برای برنامه ریزیهای استراتژیک از این ماتریس استفاده میکنن، استراتژیها و ابعاد مختلف ماتریس انساف عبارتند از :
- استراتژی نفوذ در بازار ( Market Penetration ): بازارموجود / محصول موجود
- استراتژی توسعه محصول ( Product Development ) : بازار موجود / محصول جدید
- استراتژی توسعه بازار ( Market Development ) : بازار جدید محصول جدید
- استراتژی تنوع سازی ( Diversification ) : بازار جدید / محصول جدید

۷ / نردبان وفاداری (Loyalty Ladder) :
مدل بازاریابی وفاداری (Loyalty Ladder) نشون میده که یه مشتری باید چه مراحلی رو طی کنه که به مشتری وفادار و بعد هم به حامی برند تبدیل بشه، نردبان وفاداری ۶ مرحله رو شامل میشه که عبارتند از : بازدیدکننده (Prospect)، خریدار(Customer)، مشتری (Client)، حامی(Supporter) ، طرفدار (Advocate).

۸ / مدل بازاریابی ( PESTEL ):
مدل بازاریابی PESTEL برای ارزیابی وضعیت شرکت با توجه به تغییرات محیطی بکار میره، و از ۶ حرف تشکیل شده : Political، Economic، Social، Technological، Environmental و Legal ، اگه با کمک این ۶ مورد خوب محیط کسب و کارمون رو آنالیز کنیم و فرصت ها و تهدید ها رو بشناسیم، و با آگاهی وارد یه پروژه ای بشیم، احتمال شکست در اون پروژه خیلی کم خواهد بود.

۹ / ۵ نیروی پورتر (Porter’s Five Competitive Forces) :
۵ نیروی رقابتی پورتر در سال ۱۹۴۷ توسط مایکل پورتر مطرح شد، از این مدل بازاریابی برای بررسی نیروی رقابتی برند استفاده میشه که شامل نیروهای پنجگانه ی شدت رقابت، قدرت تامین کنندگان، تهدید جانشین ها، قدرت خریدار، موانع ورود به بازارهستش.

۱۰ / چرخه عمر محصول ( PLC ) :
چرخه عمر محصول یا به اختصار PLC که برگرفته از عبارت ( Product Life Cycle ) هستش، برای اولین بار در دهه ۵۰ میلادی معرفی شد، از این نمودار برای مدیریت توسعه محصول استفاده میشه و چرخه عمر محصول رو از زمان طراحی اولیه تا زمانیکه از رده خارج میشه رو به نمایش میزاره، و در کل شامل ۴ مرحلهی معرفی، رشد، بلوغ و افول هستش.

۱۱ / مدل بازاریابی( STP ) :
مدل بازاریابی STP که برگرفته از ( Segmentation, Targeting and Positioning ) هستش، توسط فیلیپ کاتلر مطرح شد همونطور که از اسمش معلومه بخش بندی، هدفگیری و جایگاه یابی برند رو شامل میشه و باعث میشه بهترین استراتژی ممکن باتوجه به هدفگیری و شناسایی مخاطب تدوین بشه، از این مدل بازاریابی برای ارائه ی بهترین محصول استفاده میشه.

۱۲ / مدل بازارایابی ( SOSTAC) :
مدل بازاریابی SOSTAC توسط PR Smith در دهه ۱۹۹۰ توسعه پیدا کرد، و بعدا در سال ۲۰۰۴ در کتاب Strategic Marketing Communications منتشر شد.از این مدل برای برنامه ریزی بازاریابی دیجیتال و یا نوشتن مارکتینگ پلن استفاده میشه و برگرفته از ۵ عبارت زیر هستش ؟
Situation وضعیت : ما کجا هستیم ؟
Objectives اهداف – کجا ما می خواهیم باشیم؟
Strategy استراتژی – چگونه می توانیم به آنجا برویم؟
Tactics تاکتیک – از چه تاکتیک هایی استفاده کنیم؟
Action اجرا – چطور تاکتیک ها را اجرا کنیم؟
Control کنترل – آیا ما به آنجا رسیدیم؟

۱۳ / مدل بازاریابی ( CCDVTP ) :
مدل بازاریابی CCDVTP که توسط فیلیپ کاتلر و اولین بار در کشور چین مطرح شد، متشکل از چند عبارته : CREATE , COMMUNICATE , DELIVERY , VALUE , TO A TARGET MARKET , AT A PROFIT که برای ایجاد ارتباط و ارائه ارزش به بازار هدف برای کسب سود ازش استفاده میشه.

چرا مدیاروت
مدیاروت راههای جذاب تر شدن و تو چشم بودن برای گوگل رو نشونتون میده، درمورد سئو و بهینه سازی وب سایتِ شما بهتون مشاوره میده، و باعث میشه با کمک سئو سایتِ خودتون رو، به صفحات اول گوگل و نتایج اول جستجو ببرید و ترافیک سایتتون هم افزایش پیدا کنه.
مدیاروت گزارش کاملی درمورد مشکلاتی که سایتتون از نظر سئویی داره بهتون ارائه میکنه؛ تا با مشاوره سئویی مدیاروت و گروه فنیِ شرکتتون مشکلات رو حل کنید.
و در قدم های بعدی برای رسیدن به اهدافتون، براتون استراتژی تدوین میکنه و به مرحله اجرا درمیاره تا بتونید هدفهاتونو دونه دونه تیک بزنید.
۱۴ / مدل بازاریابی GE :
GE که بهش ماتریس جذابیت بازار – موقعیت رقابتی هم گفته میشه، تکمیل یافته مدل BCG هستش و برای شرکت جنرال الکتریک و با مشاوره گروه بوستون مطرح شده، که در این مدل بازاریابی هر فعالیتی بر اساس دو معیار اصلی جذابیت بازار و توانمندی شرکت درجه بندی میشه.

۱۵ / مدل بازاریابی مدرن ( M3 ) :
مدل بازاریابی مدرن یه نیروی متحد برای اتصال بازاریابی دیجیتال و کلاسیک هستش و پاسخگوی بازاریابان برای الزامات جدید مثلِ :
- شایستگی ها و قابلیتهای حوزه های تخصصی مثل تجزیه و تحلیل داده ها
- تجربه مشتری
- محتوا
- چند کاناله شدن و شخصی سازی

۱۶/ مدل بازاریابی AIDA :
مدل بازاریابی آیدا برای اولین بار توسط آقای لویس در سال ۱۸۹۸ پایه گذاری شد. از این مدل برای جذب مخاطبین بیشتر و افزایش فروش به کار میره و شامل ۵ مرحلهی توجه (Attention) ، علاقه (Intrest)، تمایل (Desire)، عمل (Action) و رضایتمندی (Satisfaction) هستش.

۱۷ / مدل بازاریابی RACE :
مدل بازاریابی RACE توسط موسسه Smart Insights و در سال ۲۰۱۶ ارائه شد. RACE و قیف فروش هردو برگرفته از مدل بازاریابی AIDA هستن، و رفتار مشتری رو رصد میکنن اینکه از لحظه ورودشون تا زمانیکه به مشتری واقعی تبدیل میشن چه فعالیتهایی نیازه که انجام بشه. این مدل برگرفته از ۴ عبارت REACH, ACT , CONVERT , ENGAGE هستش که کل چرخه عمر محصول و سفر مشتری رو پوشش میده.

۱۸ / مدل بازاریابی ۷S :
مدل بازاریابی ۷S در دهه ۱۹۷۰ توسط تام پیترز و رابرت واترمن توسعه یافت، که شامل ۷ عبارتِ Strategy, Structure, Systems, Staff, Skills, Style, Shared Values میشه و بعنوان یه چهارچوب مفید برای بررسی قابلیت های بازاریابی سازمان از دیدگاههای مختلفه. از هرکدوم از این مولفه ها میشه برای ارزیابی و چگونگی بهبود قابلیت های یه سازمان بعنوان نقطه شروع ایجاد یه برنامه عملیاتی استفاده کرد.

۱۹ / مدل بازاریابی ZMOT :

۲۰ / مدل بازاریابی لحظه :
مدل بازاریابی لحظه به نکات ریزِ تصمیم گیری اشاره داره؛ که در اون یه شخص به وسیله یه دستگاه هوشمند که میتونه موبایل، تبلت، لبتاب یا هر دستگاه هوشمند دیگه ای باشه سرچ میکنه، تا نیاز خودش رو برطرف کنه که اون نیاز میتونه خریدن چیزی باشه، میتونه تماشا کردن چیزی باشه، میتونه کشف و یا دونستن چیزی باشه.مدل
